Z ks. Krzysztofem Winiarskim CSMA, proboszczem parafii pw. św. Michała Archanioła i bł. ks. Bronisława Markiewicza w Toruniu rozmawia Joanna Kruczyńska
– Joanna Kruczyńska: -W styczniu na toruńskich Rybakach świętowano rozpoczęcie obchodów jubileuszowego roku 70-lecia posługi michalitów w Toruniu. Jakie były początki tej posługi?
– Ks. Krzysztof Winiarski CSMA: – Świętując dziś na Rybakach jubileusz pragniemy dziękować Bożej Opatrzności za naszych przemożnych patronów św. Michała Archanioła i bł. Bronisława Markiewicza i za 70 letnią posługę michalitów w Toruniu. Warto przy tej okazji sięgnąć do historii: Zanim powstała parafia p.w. św. Michała Archanioła w Toruniu, był Instytut Maryjny, który powstał 30 stycznia 1930 r. Instytut Maryjny był prowadzony przez kapłana Diecezji Włocławskiej ks. Franciszka Nowakowskiego. Miał on do pomocy ks. Bartłomieja Sławińskiego i ks. Feliksa Skrzypkowiaka, dwóch kapłanów ze Zgromadzenia św. Michała Archanioła. Przy Instytucie znajdowała się kaplica, do której przychodzili czciciele Matki Bożej Różańcowej na wspólną modlitwę.
Wybuch II wojny światowej i okupacja hitlerowska uniemożliwiała dalszy rozwój Maryjnego Instytutu. W 1945 r. wycofujący się okupant spalił siedzibę przy ul. Rybaki 59. Po odzyskaniu wolności ks. Franciszek Nowakowski w dniu 15 lipca 1948 r., aktem darowizny przekazał nieruchomość Instytutu Zgromadzeniu św. Michała Arch. Od 1948 r. Księża Michalici rozpoczęli tworzenie placówki niemal od podstaw. Pod kierunkiem pierwszego rektora ks. Pawła Borkowskiego odremontowano tzw. kaplicę zieloną. 4 sierpnia 1949 r dekretem J. E. ks. Bp Ordynariusza Kazimierza Kowalskiego dokonano otwarcia kaplicy. Kaplicę poświęcił ks. Prepozyt Wincenty Kolczyk, proboszcz Parafii św. Janów, na terenie której znajdował się Dom Zakonny.
Od tego czasu rozpoczęła się działalność duszpasterska Zgromadzenia św. Michała Arch. w Toruniu na Rybakach. W 1950 r. przybyły do pomocy na Rybaki siostry Michalitki.
Śp. Ks. Paweł Goga-proboszcz parafii Chrystusa Króla ofiarował nadstawę ołtarzową z figurą Serca Jezusowego. Figura ta pochodziła z prowizorycznej kaplicy na Mokrem. Ofiarodawca wyraził nadzieję, że tak jak na Mokrem powstała wspaniała świątynia, tak tu na Rybakach będzie kiedyś nowy wspaniały kościół.
W miarę dokonywanych remontów poszerzała się kaplica, a tym samym możliwości duszpasterskie. Owocną działalność pierwszego rektora podjęli kolejno ks. Edward Tomza, ks. Stanisław Sołtysik, ks. Stanisław Nowak. Za czasów tego ostatniego ks. Bp Kazimierz Kowalski – Ordynariusz Chełmiński, osobnym dekretem z dnia 1 stycznia 1971r. powołał do życia przy istniejącej kaplicy nową parafię pw. Św. Michała Arch. i zawierzył jej prowadzenie dotychczasowemu rektorowi ks. Stanisławowi Nowakowi. Odtąd zaczął funkcjonować samodzielny ośrodek duszpasterski z pełnymi prawami parafialnymi. Kolejni proboszczowie to ks. Walerian Moroz, ks. Janusz Rzucidło, ks. Stanisław Klocek, który rozpoczął budowę nowej świątyni, ks. Maksymilian Sowa, ks, Czesław Kustra, ks. Piotr Bieniek, ks. Robert Giza i aktualnie ks. Krzysztof Winiarski.
W 1983 r. Biskup Chełmiński Marian Przykucki wmurował kamień węgielny pod nowy kościół, który powstał na Rybakach. Jego konsekracja nastąpiła w 2000 r., a ceremonii dokonał JE ks. Biskup Ordynariusz Andrzej Suski. W 2005 roku po uroczystej beatyfikacji parafia na Rybakach zyskała drugiego Patrona- bł. Ks. Bronisława Markiewicza.
Wjeżdżając do Torunia mostem Marszałka Józefa Piłsudskiego wyłania nam się piękna panorama gotyckiego Torunia. Patrząc na zachód można zauważyć wieżę michalickiego kościoła. Pragniemy dziękować w tym roku Dobremu Bogu, że Opatrzność wpisała nas w panoramę tej ziemi i tego pięknego miasta. Bogu niech będą dzięki!!!
– Michalici w Toruniu wielu kojarzą się głównie z funkcjonującym tu oratorium, którego był Ksiądz Proboszcz dyrektorem. Na co mogą liczyć podopieczni placówki?
– Ks. Krzysztof Winiarski CSMA: Widzialnym znakiem michalickiej posługi w Grodzie Kopernika jest 25-letnia działalność naszego Oratorium. Ten rok jest dla Oratorium rokiem jubileuszu. Wracamy myślą do 29 września 1993 r. kiedy to ks. Czesław Kustra i ks. Józef Ślusarczyk przy pomocy wielu ludzi dobrej woli powołali do istnienia tę placówkę, niosącą wsparcie dla dzieci i rodzin na Bydgoskim Przedmieściu. Tego dnia ks. bp. Andrzej Suski dokonał poświęcenia pomieszczeń nowopowstającego Oratorium. Ks. Józef Ślusarczyk, ks. Krzysztof Bochenek, ks. Józef Gibała, ks. Krzysztof Winiarski i ks. Piotr Bulanda to kapłani, którzy na przestrzeni tych lat wnieśli ogromny wkład w rozwój znanego w Toruniu miejsca przyjaznemu młodemu człowiekowi. Idąc za wskazaniami bł. Ks. Markiewicza tworzymy tu na Rybakach przy pomocy wielu oddanych ludzi placówkę opiekuńczo-wychowawczą wsparcia dziennego. Oratorium to rodzinne środowisko wychowawcze do nauki, zabawy, i rozwoju dla ponad 100 dzieci rocznie. Toruńskie Oratorium, a dokładnie Oratorium im. bł. ks. Bronisława Markiewicza jako placówka opiekuńczo-wychowawcza wsparcia dziennego to środowisko wychowawcze, którego celem jest integralny rozwój młodego człowieka (wszystkich wymiarów jego osobowości). Dla dzieci i młodzieży w praktyce to miejsce, środowisko i klimat. Tu można przyjść, spędzić czas przy zabawie, włączyć się w działalność różnych kół zainteresowań, uzyskać pomoc w nauce. Panuje tu przyjazna atmosfera, można tu spotkać przyjaznych i chętnych do pomocy wolontariuszy. Jest to miejsce, gdzie człowiek może stawać się lepszy, wzrastać w swoim człowieczeństwie oraz przybliżać się do Boga. Oratorium kieruje się w swoim działaniu dewizą św. Jana Bosko. Nasze Oratorium ma: Coś z domu – stwarza poczucie bezpieczeństwa, atmosferę miłości, radości; zauważa się każdego człowieka, interesuje się jego problemami; to dom, który przygarnia, gdzie zawsze czeka ktoś bliski. Coś z podwórka – stwarza atmosferę zabawy, nawiązywania kontaktów z innymi ludźmi, atrakcyjnego spędzania czasu wolnego, rozwijania swoich zainteresowań i zdolności. Coś z parafii – dąży do rozwoju religijnego, prowadzi do podstawowej wiedzy religijnej poprzez życie zgodne z zasadami naszej wiary, prowadzi młodego człowieka do przyjaźni z Bogiem. Coś ze szkoły – pomaga młodemu człowiekowi w zdobyciu wiedzy, by osiągnął właściwy ogląd rzeczywistości i umiał w niej funkcjonować; Oratorium jest szkołą, która przystosowuje do życia.
Dzieci w naszej placówce w trakcie zajęć doskonalą umiejętności współżycia i współdziałania w grupie w nauce, w różnych grach, zabawach oraz innych zajęciach organizowanych na obiektach sportowych oraz poza nimi.
– Nieodłącznym elementem funkcjonowania oratorium jest doroczny Michayland…
– Ks. Krzysztof Winiarski CSMA: Michayland to rodzinny festyn z okazji Dnia Dziecka – święta wszystkich dzieci. Organizowany jest on co roku z wielkim zaangażowaniem. Pierwsza edycja odbyła się rok po poświęceniu i oficjalnym otwarciu placówki czyli 1994 r. Pomysłodawcami tej wyjątkowej zabawy było dwóch kapłanów: ks. Krzysztof Poświata i ks. Józef Ślusarczyk. Główną ideą zorganizowania była promocja działalności Oratorium i integracji dzieci i całych rodzin na Bydgoskim Przedmieściu. Z biegiem lat ten festyn stał się ogólnotoruńskim wydarzeniem. Z perspektywy lat potwierdzam to kapitalny czas i miejsce do zabawy dla dzieci i spotkania i integracji rodzin z Torunia w tym naszym cudownym miejscu jakim jest park. Wszystkie zabawy mają integracyjny charakter i oparte są na nowoczesnych metodach pracy pedagogiczno-wychowawczo – profilaktycznej. Pragniemy, aby każde dziecko czuło się w tym dniu szczęśliwe i traktowane było w sposób podmiotowy. Wielokrotnie obserwowaliśmy, ile zadowolenia i radości daje młodym ludziom udział w festynie rodzinnym. Tak wykorzystany czas nie jest czasem straconym. Rozwijają się zainteresowania dzieci i młodych ludzi, kształtują się takie cechy jak: koleżeństwo, współpraca w zespole, umiejętność przegrywania, dyscyplina, poszanowanie własności społecznej. Festyn p.n. Michayland jest jedną z form aktywności ruchowej ogólnie dostępną, niezależną od wieku, płci, umiejętności ruchowych, w których przeważa element zabawy i rozrywki w połączeniu z zapobieganiem aspołecznym zachowaniom. Organizatorzy przygotowują z roku na rok bogatą ofertę programową dla uczestników festynu dostosowaną do potencjalnych możliwości psycho – fizycznych dzieci oraz ich wieku w postaci różnorodnych stanowisk. Festyn cieszy się dużym zainteresowaniem ze strony dzieci i ich rodziców oraz władz miasta, świadczy o tym wzrastająca liczba osób aktywnie uczestniczących w programie przygotowanym przez organizatorów. Liczba uczestników z roku na rok znacząco wzrasta. Świadczy to o dużym sukcesie organizatorów jak i o potrzebie tego rodzaju imprez dla społeczności toruńskiej.
– Każda parafia ma swoją specyfikę wynikającą albo z miejsca, na którym przyszło działać duszpastersko albo dzięki nadającym tor tych działań świętym patronom. Na czym polega specyfika parafii na Rybakach?
-Ks. Krzysztof Winiarski CSMA: Myślę, że naszym wielkim atutem jest położenie naszej świątyni. Piękne otoczenie przyrody i parku na Bydgoskim to idealne miejsce do kontemplacji Boga w pięknie otaczającej przyrodzie. Istotnie każda parafia ma swoją specyfikę. Gdybym miał wskazać taką u nas na przestrzeni tych 70 lat, to zaakcentowałbym kult Matki Bożej Fatimskiej, kult naszego Patrona św. Michała Archanioła i spuścizna wychowawcza naszego Ojca ks. Bronisława Markiewicza. To nie przypadek, ze w latach 30. uruchomiono na Rybakach Instytut Różańcowy, który miał być ośrodkiem popularyzowania modlitwy różańcowej. To na Rybakach stanęła figura Matki Bożej, która w dłoniach trzyma różaniec. Pięknie to koresponduje z przesłaniem Matki Bożej Fatimskiej i Jej wezwania „Odmawiajcie Różaniec”, od początku naszego pobytu w Toruniu podejmujemy to wezwanie fatimskie. Rybaki to również miejsce rozwoju kultu Duchów Niebieskich. W herbie naszego miasta jest Anioł. Kult Archaniołów i Aniołów od początku jest obecny w naszej posłudze. Wszystkich odwiedzających naszą świątynię wita zawołanie św. Michała Archanioła „KTÓŻ JAK BÓG”, że mamy stawiać w naszym życiu na Boga, jak ten przemożny Archanioł. I w końcu, to co nas charakteryzuje, to praca z dziećmi i młodzieżą. To prowadzenie od 25 lat wspomnianego Oratorium, to formacja ministrantów, to intensywna praca z młodzieżą oazową z ogromnym zaangażowaniem naszego +bp. Jana Chrapka. Praca z dziećmi i młodzieżą w różnych ruchach to ciągle dla nas zadanie i zobowiązanie wynikające z naszego charyzmatu zakonnego.
– Obecnie parafii patronuje św. Michał Archanioł i bł. ks. Bronisław Markiewicz, jednak początki są ściśle związane z Maryją. O ile się nie mylę byliście pierwszą parafią, która na terenie jeszcze wtedy diecezji chełmińskiej wyruszyła z procesją fatimską. To był 13 maja 1979 r., a więc wchodzimy w rok 40-lecia kultywowania tego nabożeństwa. Jak to się zaczęło?
– Ks. Krzysztof Winiarski CSMA: Na początku trzeba zaakcentować ten fakt, że michalici przynieśli do Torunia nabożeństwo Matki Bożej Fatimskiej. Od 13 maja 1979 r. na Rybakach krzewimy kult Matki Bożej Fatimskiej. Duży wkład w rozwój tego nabożeństwa wnieśli ówcześni proboszczowie: ks. Stanisław Klocek i ks. Maksymilian Sowa. Od 1979 roku owa pobożność Maryjna przybrała tutaj na Rybakach szczególną formę – nabożeństwa fatimskie, których rozwój i owocność w obecnym czasie możemy odebrać jako szczególny zamysł Boga wpleciony w to miejsce, gdzie Boża Opatrzność postawiła nas tu w Toruniu. Pojawił się kolejny znak Matki Bożej – Jej figura fatimska, o której sprowadzenie zabiegali michalici. Istotnie nasza parafia jako pierwsza w Toruniu zainicjowała to nabożeństwo. W tych nabożeństwach uczestniczy wiele osób we Mszy św., wielu się spowiada, przez co dokonuje się kształtowanie serc w szkole Maryi. A do tego dochodzi żarliwa modlitwa różańcowa. Przez wszystkie lata, te nabożeństwa gromadziły i gromadzą rzeszę wiernych nie tylko z naszej parafii, ale także całego Torunia. To już prawie 40 lat gdy w naszej wspólnocie parafialnej wybrzmiewa to fatimskie AVE. W roku jubileuszu 100 objawień nasza parafia uzyskała od Stolicy Apostolskiej (Penitencjarii Apostolskiej) przywilej odpustu zupełnego. Michalicka świątynia w Toruniu jest miejscem, gdzie wierni uczestnicząc od maja do października w nabożeństwach fatimskich mogą uzyskać odpust zupełny pod zwykłymi warunkami. Teraz po latach, podziwiając wspaniały rozkwit tych nabożeństw i nadzwyczajne uczestnictwo tajemnicy fatimskiej w życiu św. Jana Pawła II, możemy stwierdzić, że jest to miejsce charakterystyczne. Jest to miejsce, za które trzeba podziękować Bogu. I być może, że forma pobożności Maryjnej zawarta w nabożeństwach fatimskich, będzie na Rybakach przybierać nowe kształty, odpowiadające wezwaniom nowych czasów.
Co jeszcze planuje proboszcz na Rybakach w ramach obchodów jubileuszu 70-lecia posługi michalitów w Toruniu?
– Ks. Krzysztof Winiarski CSMA: Wśród planowanych działań związanych z jubileuszem 70-lecia posługi michalitów planujemy wydać publikację prezentującą nasz pobyt w Toruniu. Zwracamy się z prośbą do byłych i obecnych parafian o fotografię i świadectwa z tego czasu. W maju planowane jest odsłonięcie po odrestaurowaniu figury Matki Bożej (przy tej okazji pragniemy kilka razy zaprosić naszych parafian na nabożeństwa majowe na świeżym powietrzu (nawiązując do tej tradycji sprzed budowy kościoła). Pragniemy również w tym roku upamiętnić na Rybakach naszego fundatora ks. Franciszka Nowakowskiego i +biskupa Jana Chrapka oraz w 100-lecie odzyskania niepodległości generała Józefa Hallera (w tym roku przypada 90 rocznica jego pobytu na Rybakach). We wrześniu będziemy przeżywać dostojną uroczystość–wprowadzenie relikwii św. Jana Pawła II i św. Faustyny, której przewodniczyć będzie abp Mieczysław Mokrzycki. Rok jubileuszu zakończymy uroczystym odpustem ku czci św. Michała Archanioła /tekst z Tygodnika Niedziela nr 19 -13.05.2018 r/